АЗЕРБАЙДЖАНДА ГЕМОДИАЛИЗ КЫЗМАТЫНЫН ӨНҮГҮҮ ТАРЫХЫ ЖАНА АБАЛЫ
Бабаев Г.Ф.
Негизги сөздөр:
ГЕМОДИАЛИЗ, МАМЛЕКЕТТИК ПРОГРАММА, ДИАЛИЗ БОРБОРЛОРУ, ЧОҢ БӨЙРӨК ООРУСУ, БӨЙРӨК КӨЧҮРҮҮ
Аннотация:
Азыркы учурда эң курч медициналык жана социалдык саламаттык сактоо маселеси болуп, чоң бөйрөк оорусунун өсүп бара жатышы саналат. Азербайжанда гемодиализ дарылоону уюштуруу жана өнүктүрүү Азербайжанда урология, нефрология, гемодиализ жана бөйрөк көчүрүү мектебинин негиздөөчүсү жана уюштуруучусу, академик М.Д. Джавадзаде менен байланыштуу. СССРде биринчи жолу 1958-жылы 4-мартта М.Д. Джавадзаде катышуусунда Н.И. Пирогов атындагы экинчи МОКМИ урология клиникасында курч бөйрөк оорусу бар бейтапка биринчи гемодиализ сеансы өткөрүлгөн. 1969-жылы Республикалык клиникалык урологиялык ооруканада академик М.Д. Джавадзаде тарабынан жасалма бөйрөк лабораториясы түзүлүп, Азербайжанда хроникалык гемодиализ жана бөйрөк көчүрүү боюнча негиздери салынган. 1971-жылы Закавказьеде биринчи жолу бөйрөк көчүрүү акыркы стадиядагы бөйрөк оорусуна жасалган. Азербайжан Республикасында 2006-жылдан тартып бөйрөк алмаштыруучу терапияны кабыл алган бейтаптардын реестри киргизилген жана Хроникалык бөйрөк оорусунун Мамлекеттик чаралар программасы (2006-2011), Азербайжанда Хроникалык бөйрөк оорусун кыскартуунун Мамлекеттик программасынын экинчи этабы (2011-2016) жана Хроникалык бөйрөк оорусунун программасы (2016-2020) ишке ашырылган.